Buddha Tends a Sick Monk

Now at that time a certain monk was suffering from dysentery and lay where he had fallen in his own excrement. … Then the Lord said to Ānanda: “Go and fetch water so we can wash this monk.” So Ānanda brought water and the Lord poured it out while Ānanda washed the monk all over. Then taking the monk by the head and feet, the Lord and Ānanda together carried him and laid him on a bed. Later, the Lord called the monks together and asked them: “Why monks, did you not look after that sick monk?”

“Because he was of no use to us, Lord.”

“Monks, you have no mother or father to look after you. If you do not look after each other who will? He who would nurse me, let him nurse the sick.” -Vin i 268–Vin i 311

Tena kho pana samayena aññatarassa bhikkhuno kucchi­vikārā­bādho hoti. So sake muttakarīse palipanno seti … Atha kho bhagavā āyasmantaṁ ānandaṁ āmantesi—“gacchānanda, udakaṁ āhara, imaṁ bhikkhuṁ nahāpessāmā”ti. Bhagavā udakaṁ āsiñci. Āyasmā ānando paridhovi. Bhagavā sīsato aggahesi. Āyasmā ānando pādato uccāretvā mañcake nipātesuṁ. Atha kho bhagavā etasmiṁ nidāne etasmiṁ pakaraṇe bhikkhusaṁghaṁ sannipātāpetvā bhikkhū paṭipucchi – “Kissa taṁ bhikkhū na upaṭṭhentī”ti?

“Ahaṁ kho, bhante, bhikkhūnaṁ akārako; tena maṁ bhikkhū na upaṭṭhentī”ti.

“Natthi vo, bhikkhave, mātā, natthi pitā, ye vo upaṭṭhaheyyuṁ. Tumhe ce, bhikkhave, aññamaññaṁ na upaṭṭha­his­satha, atha ko carahi upaṭṭhahissati? Yo, bhikkhave, maṁ upaṭṭhaheyya so gilānaṁ upaṭṭhaheyya.”

တရံရောအခါ တပါးသောရဟန်းအား ဝမ်းသက်သောရောဂါ ဖြစ်၏။ ထိုရဟန်းသည် မိမိကျင်ကြီးကျင်ငယ်၌ လူးလှမ့်လျက်အိပ်ရ၏။ ထို့နောက် မြတ်စွာဘုရားသည် အသျှင်အာနန္ဒာကို “အာနန္ဒာ သွားချေ၊ ရေဆောင်ယူခဲ့လော့၊ ဤရဟန်းကို ရေချိုးကုန်အံ့” ဟု မိန့်တော်မူ၏။ “ကောင်းပါပြီ အသျှင်ဘုရား” ဟု ဆို၍ အသျှင် အာနန္ဒာသည် မြတ်စွာဘုရားအား ဝန်ခံ၍ ရေကိုဆောင်ယူလာ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ရေကိုသွန်းလောင်းတော်မူ၏၊ အသျှင်အာနန္ဒာသည် ဆေးကြောလေ၏၊ မြတ်စွာဘုရားသည် ဦးခေါင်းမှ ကိုင်ယူတော်မူ၏၊ အသျှင်အာနန္ဒာသည် ခြေထောက်မှ ချီမ၍ ညောင်စောင်း၌ အိပ်စေကုန်၏။ ထို့နောက် မြတ်စွားဘုရားသည် ဤအကြောင်းအရာကြောင့် ရဟန်းအပေါင်းကို စည်းဝေးစေပြီးလျှင် ရဟန်းတို့ကို “ရဟန်းတို့ အဘယ်ကြောင့် ထိုရဟန်းကို မလုပ်ကျွေးကုန်သနည်း” ဟု (မေးတော်မူ၏)။

“အသျှင်ဘုရား ဤရဟန်းသည် ရဟန်းတို့အား မလုပ်ကျွေးဘူးပါ၊ ထို့ကြောင့် ထိုရဟန်းကို ရဟန်းတို့သည် မလုပ်ကျွေးပါကုန်” ဟု (လျောက်ကုန်၏)။

ရဟန်းတို့ သင်တို့အား လုပ်ကျွေးမည့် အမိအဖတို့ မရှိကုန်၊ ရဟန်းတို့ သင်တို့သည် အချင်းချင်း မလုပ်ကျွေးခဲ့လျှင် အဘယ်သူသည် လုပ်ကျွေးလတ္တံ့နည်း။ ရဟန်းတို့ ငါဘုရားကို လုပ်ကျွေးသော ရဟန်းသည် နာဖျားသော ရဟန်းကို လုပ်ကျွေးရာ၏။

Vào lúc bấy giờ, có vị tỳ khưu nọ bị bệnh kiết lỵ. Vị ấy nằm dài ở đống phân và nước tiểu của chính mình, bị lem luốc … Khi ấy, đức Thế Tôn đã bảo đại đức Ānanda rằng:—“Này Ānanda, hãy đi và mang nước lại. Chúng ta sẽ tắm cho vị tỳ khưu này.”—“Bạch ngài, xin vâng.” Rồi đại đức Ānanda nghe theo đức Thế Tôn đã mang nước lại. Đức Thế Tôn đã xối nước. Đại đức Ānanda đã rửa ráy toàn bộ. Rồi đức Thế Tôn đã đỡ phần đầu, đại đức Ānanda ở phần chân, đã nâng lên và đặt ở trên giường. Sau đó, đức Thế Tôn nhân lý do ấy nhân sự kiện ấy đã triệu tập hội chúng tỳ khưu lại rồi hỏi các vị tỳ khưu rằng: “Vì sao các tỳ khưu không phục vụ vị ấy?”

“Bạch ngài, vị tỳ khưu ấy là người không có làm gì cho các tỳ khưu, do đó các tỳ khưu không phục vụ vị ấy.”

“Này các tỳ khưu, các ngươi không có mẹ, không có cha là những người có thể phục vụ các ngươi. Này các tỳ khưu, nếu các ngươi không phục vụ lẫn nhau thì giờ đây ai sẽ phục vụ đây? Này các tỳ khưu, vị nào có thể phục vụ ta, vị ấy có thể phục vụ người bệnh.

“Yo, bhikkhave, maṁ upaṭṭhaheyya so gilānaṁ upaṭṭhaheyya.”