Wise Attention

“For a bhikkhu who is a learner
There is no other thing so helpful
For reaching the highest goal
As the factor wise attention.
Wisely striving a bhikkhu may attain
The destruction of all suffering.” Iti 16 (9)

“Yonisomanasikāro,
dhammo sekhassa bhikkhuno;
Natthañño evaṁ bahukāro,
uttamatthassa pattiyā;
Yoniso padahaṁ bhikkhu,
khayaṁ dukkhassa pāpuṇe”ti.

”ယောနိသောမနသိကာရသည် သေက္ခရဟန်းအား မြတ်သော အရဟတ္တဖိုလ်သို့ ရောက်ရန်ကျေးဇူးများသကဲ့သို့၊ ဤအတူ ယောနိသောမနသိကာရမှတစ်ပါး အခြား ကျေးဇူးများသောတရားမရှိ၊ အသင့်အားဖြင့်အားထုတ်သော ရဟန်းသည် ဆင်းရဲကုန်ရာ နိဗ္ဗာန်သို့ ရောက်နိုင်ရာ၏”ဟု ဤဂါထာဖြင့်ဆိုအပ်၏။

“Tác ý đúng đường lối là pháp của vị tỳ khưu hữu học,
không có cái khác có nhiều sự ích lợi như vậy đối với việc đạt đến mục đích tối thượng.
Trong khi nỗ lực đúng đường lối,
vị tỳ khưu có thể đạt được sự diệt trừ khổ đau.”

「正當之作意
有學比丘法
他無斯至要
將為得最善
比丘已正勉
將成苦之滅。」

 

Sunda Flying Lemur, aka Colugo (top: female; bottom; male)

Slaying Anger

“Having slain anger, one sleeps soundly;
Having slain anger, one does not sorrow;
The killing of anger, O devatā,
With its poisoned root and honeyed tip:
This is the killing the noble ones praise,
For having slain that, one does not sorrow.” SN 1.71

“Kodhaṁ chetvā sukhaṁ seti,
kodhaṁ chetvā na socati;
Kodhassa visamūlassa,
madhuraggassa devate;
Vadhaṁ ariyā pasaṁsanti,
tañhi chetvā na socatī”ti.

နတ်သား အမျက်ဒေါသကို ဖြတ်တောက်သော် ချမ်းသာစွာ နေရ၏၊ အမျက် ဒေါသကို ဖြတ်တောက်သော် မစိုးရိမ်ရ၊ အဆိပ်လျှင် အရင်းအမြစ်ရှိသော ချိုမြိန်ခြင်းလျှင် အဖျားရှိသော အမျက်ဒေါသအား ဖြတ်တောက်ခြင်းကို အရိယာတို့သည် ချီးမွမ်းကုန်၏၊ ထိုအမျက်ဒေါသကိုပင်လျှင် ဖြတ်တောက်သည် ရှိသော် မစိုးရိမ်ရဟု (မိန့်တော်မူ၏)။

“Sát phẫn nộ được lạc,
Sát phẫn nộ không sầu,
Phẫn nộ với độc căn,
Với vị ngọt tối thượng,
Pháp ấy, bậc Thánh Hiền,
Tán đồng sự sát hại.
Sát pháp ấy không sầu,
Này Hiền giả Thiên nhân.”

「切斷憤怒後睡得安樂,
切斷憤怒後不憂愁,
天神!端蜜而根毒之憤怒的殺害,
聖者稱讚,因為切斷它後不憂愁。」

 

To: Plantain Squirrel
Bottom: Malayan Giant Squirrel

Wives and Husbands

“In five ways should a wife as the western direction be respected by a husband: by honoring, not disrespecting, being faithful, sharing authority, and by giving gifts. And, the wife so respected reciprocates with compassion in five ways: by being well-organized, being kindly disposed to the in-laws and household workers, being faithful, looking after the household goods, and being skillful and diligent in all duties.” DN 31

“Pañcahi kho, gahapatiputta, ṭhānehi sāmikena pacchimā disā bhariyā paccupaṭṭhātabbā – sammānanāya anavamānanāya anaticariyāya issariyavossaggena alankārānuppadānena. Imehi kho, gahapatiputta, pañcahi ṭhānehi sāmikena pacchimā disā bhariyā paccupaṭṭhitā pañcahi ṭhānehi sāmikaṁ anukampati – susaṁvihitakammantā ca hoti, sangahitaparijanā ca, anaticārinī ca, sambhatañca anurakkhati, dakkhā ca hoti analasā sabbakiccesu. Imehi kho, gahapatiputta, pañcahi ṭhānehi sāmikena pacchimā disā bhariyā paccupaṭṭhitā imehi pañcahi ṭhānehi sāmikaṁ anukampatianukampati: has pity on. Evamassa esā pacchimā disā paṭicchannā hoti khemā appaṭibhayā.”

သူကြွယ်သား ငါးပါးသော အကြောင်းတို့ဖြင့် လင်သည် အနောက်အရပ်မည်သော မယားကို ပြုစုအပ်၏။ အမြတ်တနိုး ခေါ်ဆိုခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ နှိမ့်ချ၍ မခေါ်ဆိုခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ မိမိမယားကို လွန်၍ အခြားမိန်းမတို့၌ မပျော်ပါးခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ စဖိုဆောင်အုပ်စိုးမှုကို လွှဲအပ်ခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း။ အဝတ်တန်ဆာကို ပေးခြင်းဖြင့်လည်းကောင်း (ပြုစုအပ်၏)။ သူကြွယ်သား ဤငါးပါးသော အကြောင်းတို့ဖြင့် လင်သည် ပြုစုအပ်သော အနောက်အရပ်မည်သော မယားသည် ငါးပါးသော အကြောင်းတို့ဖြင့် လင်ဖြစ်သူကို စောင့်ရှောက်၏။ အမှုကြီးငယ်ကိုလည်း ကောင်းစွာ စီရင်၏။ နှစ်ဖက်သော ဆွေမျိုးကိုလည်း ချီးမြှောက်၏။ မိမိလင်မှတစ်ပါး အခြားယောကျာ်း၌ လွန်ကျူးသော အကျင့်မှ ကင်း၏။ ရှာဖွေစုဆောင်းခဲ့သော ဥစ္စာကို ထိန်းသိမ်းစောင့်ရှောက်၏။ အလုံးစုံသော ကိစ္စတို့၌ လိမ္မာ၍ ပျင်းရိခြင်းကင်း၏။ သူကြွယ်သား ဤငါးပါးသော အကြောင်းတို့ဖြင့် လင်သည် ပြုစုအပ်သော အနောက်အရပ်မည်သော မယားသည် ဤငါးပါးသော အကြောင်းတို့ဖြင့် လင်ကို စောင့်ရှောက်၏၊ ဤသို့ပြုစုသည်ရှိသော် ဤအနောက်အရပ်သည် လုံခြုံ၏၊ ငြိမ်းချမ်း၏၊ ဘေးကင်း၏။

“Này Gia chủ tử, có năm cách, người chồng phải đối xử với vợ như phương Tây: Kính trọng vợ, không bất kính đối với vợ; trung thành với vợ; giao quyền hành cho vợ; sắm đồ nữ trang với vợ; Này Gia chủ tử, được chồng đối xử như phương Tây theo năm cách như vậy, người vợ có lòng thương tưởng chồng theo năm cách: Thi hành tốt đẹp bổn phận của mình; khéo tiếp đón bà con; trung thành với chồng; khéo gìn giữ tài sản của chồng; khéo léo và nhanh nhẹn làm mọi công việc. Này Gia chủ, người vợ được người chồng đối xử như phương Tây theo năm cách và người vợ có lòng thương tưởng chồng theo năm cách. Như vậy phương Tây được che chở, được trở thành an ổn và thoát khỏi các sự sợ hãi.”

「以西方為妻子應該被丈夫以五處盡力:尊敬、不輕視、不通姦、棄捨權威、給飾品。屋主之子!以西方為妻子被丈夫以五處盡力者,以這五處憐愍丈夫:她是善整備工作者、攝持從僕者、不通姦者,她守護已得的,她對一切應該作的事是善巧者與不懶惰者,屋主之子!以西方為妻子被丈夫以五處盡力者,以這五處憐愍丈夫。這樣,這西方被安穩地、無怖畏地包覆。」

Top: Yellow Vented Bulbuls
Below: Urostylididae – Urolabida sp (related to stink bugs)