Worldly Conditions

“Gain and loss, disrepute and fame,
blame and praise, pleasure and pain:
these conditions that people meet
are impermanent, transient, and subject to change.

“A wise and mindful person knows them
and sees that they are subject to change.
Desirable conditions don’t excite his mind
nor is he repelled by undesirable conditions.

“He has dispelled attraction and repulsion;
they are gone and no longer present.
Having known the dustless, sorrowless state,
he understands rightly and has transcended existence.” – AN 8.6

“Lābho alābho ca yasāyaso ca,
Nindā pasaṁsā ca sukhaṁ dukhañca;
Ete aniccā manujesu dhammā,
Asassatā vipariṇāmadhammā.

“Ete ca ñatvā satimā sumedho,
Avekkhati vipariṇāmadhamme;
Iṭṭhassa dhammā na mathenti cittaṁ,
Aniṭṭhato no paṭighātameti.

“Tassānurodhā atha vā virodhā,
Vidhūpitā atthangatā na santi;
Padañca ñatvā virajaṁ asokaṁ,
Sammappajānāti bhavassa pāragū”ti.

လာဘ်ရမှုသည်လည်းကောင်း၊ လာဘ်မရမှုသည်လည်းကောင်း၊ အခြံအရံရှိမှုသည် လည်းကောင်း၊ အခြံအရံမရှိမှုသည်လည်းကောင်း၊ ကဲ့ရဲ့မှုသည်လည်းကောင်း၊ ချီးမွမ်းမှုသည်လည်းကောင်း၊ ချမ်းသာမှုသည်လည်းကောင်း၊ ဆင်းရဲမှုသည်လည်းကောင်း ဤသဘောတရားတို့သည် လူတို့၌ အမြဲမရှိကုန်၊ အတည်မရှိကုန်၊ ဖောက်ပြန် ပြောင်းလဲတတ်သော သဘောရှိကုန်၏။ သတိနှင့် ပြည့်စုံသော ပညာရှိသည် ထိုတရားတို့ကို သိ၍ ဖောက်ပြန်တတ်သော တရားတို့ကို (ဉာဏ်ဖြင့်) ရှုဆင်ခြင်၏၊ ထိုသို့သော ပညာရှိ၏ စိတ်ကို အလိုရှိအပ်သော လောကဓံတရားတို့သည်လည်း မချောက်ချားနိုင်ကုန်၊ အလိုမရှိအပ်သော လောကဓံတရားတို့ကြောင့်လည်း စိတ်ထိခိုက်ပင်ပန်းခြင်းသို့ မရောက်နိုင်ပေ။ ထိုသူအား စိတ်နှင့် လျော်သော လောကဓံတရားတို့သည်လည်းကောင်း၊ စိတ်နှင့် ဆန့်ကျင်သော လောကဓံတရားတို့သည်လည်းကောင်း ပျက်စီးပြီး ချုပ်ပျောက်ပြီး ဖြစ်၍ မရှိကုန်၊ ဘဝ၏ တစ်ဖက်ကမ်းသို့ ရောက်သောသူသည် ကိလေသာ မြူကင်း၍ စိုးရိမ်မှုမရှိသော နိဗ္ဗာန်ကို သိလျက် ဘဝ၏ တစ်ဖက်ကမ်းသို့ ရောက်သည်၏ အဖြစ်ကို ကောင်းစွာ သိနိုင်ပေ၏။

“Lợi dưỡng, không lợi dưỡng,
Danh vọng, không danh vọng
Tán thán và chỉ trích
An lạc và đau khổ
Những pháp này vô thường
Không thường hằng biến diệt
Biết chúng giữ chánh niệm
Bậc trí quán biến diệt
Pháp khả ái, không động
Không khả ái, không sân
Các pháp thuận hay nghịch
Ðược tiêu tan không còn
Sau khi biết con đường
Không trần cấu, không sầu
Chơn chánh biết sanh hữu
Ði đến bờ bên kia.”
「得到得不到與有名無名,
毀譽與樂苦,
這些法在人們中是無常的,
非常恆的與變易法。

善慧者、有念者知道這些後,
看作是變易法,
對可愛的法不使心攪亂,
不愛的不嫌惡。

對他來說,
順適或排斥都被破壞、
滅沒不存在,知道遠塵、
不愁之足跡後,
已到達有的彼岸者正確地了知。」

Nibbāna

“Established in virtuous behavior,
restrained in the sense faculties,
moderate in eating,
intent on wakefulness:

“a bhikkhu dwells thus ardently,
unwearying by day and night,
developing wholesome qualities
to attain security from bondage.

“A bhikkhu who delights in heedfulness,
seeing the danger in heedlessness,
is incapable of decline:
he is close to nibbāna.” – AN 4.37

“Sīle patiṭṭhito bhikkhu,
indriyesu ca saṁvuto;
Bhojanamhi ca mattaññū,
jāgariyaṁ anuyuñjati.

“Evaṁ vihārī ātāpī,
ahorattamatandito;
Bhāvayaṁ kusalaṁ dhammaṁ,
yogakkhemassa pattiyā.

“Appamādarato bhikkhu,
pamāde bhayadassi vā;
Abhabbo parihānāya,
nibbānasseva santike”ti.

 

သီလ၌ တည်သော၊ ဣန္ဒြေတို့၌လည်း စောင့်စည်းသော၊ အစားအစာ၌လည်း အတိုင်းအရှည်ကို သိသော ရဟန်းသည် နိုးကြားခြင်း၌ အားထုတ်၏။

ဤသို့ နေလေ့ရှိသော (ကိလေသာကို) ပူပန်စေတတ်သော လုံ့လရှိသော နေ့ညဉ့် ပတ်လုံး ပျင်းရိခြင်းမရှိမူ၍ ယောဂလေးပါးကြောင့် ဘေးမရှိရာ (နိဗ္ဗာန်) သို့ ရောက်ခြင်းငှါ ကုသိုလ်တရားကို ပွါးစေသော မမေ့မလျော့ခြင်း၌ မွေ့လျော်၍ မေ့လျော့ခြင်း၌ ဘေးအားဖြင့် ရှုလေ့ရှိသော ရဟန်းသည် ဆုတ်ယုတ်ခြင်းငှါ မထိုက်၊ နိဗ္ဗာန်၏ အနီး၌သာ ဖြစ်လေသတည်း။

“Tỷ-kheo an trú giới,
Sống chế ngự các căn,
Biết tiết độ ăn uống,
Và chú tâm cảnh giác,
Sống an trú như vậy,
Ngày đêm không mệt mỏi
Tu tập các thiện pháp,
Ðạt an ổn ách nạn,
Ưa thích không phóng dật,
Thấy sợ hãi phóng dật,
Không có thể thối đọa,
Tỷ-kheo gần Niết-bàn.”

「比丘是在戒上的住立者,
在根門上的防護者,
在飲食上的知適量者,
他專修清醒。

這樣熱心的住者,
日夜不懈怠地,
修習著善法,
離軛安穩能被得到。

樂於不放逸的比丘,
看見放逸的恐怖,
不可能衰退,
[他]就在涅槃的面前。」

Buddha at Chùa Long Hưng / Chùa Phương Trạch
©Ashin Sopāka 2019

Meditation on the Four Great Elements

“Again, a monk reviews this body, however it may be placed or disposed, in terms of the elements: ‘There are in this body the earth-element, the water-element, the fire-element, the air-element.’

“Just as if a skilled butcher or his assistant, having slaughtered a cow, were to sit at a crossroads with the carcass divided into portions, so a monk reviews this very body…in terms of the elements: “There are in this body the earth-element, the water-element, the fire-element, the air-element.”

“So he abides contemplating body as body internally and externally. He abides contemplating arising phenomena in the body, he abides contemplating vanishing phenomena in the body, he abides contemplating both arising and vanishing phenomena in the body. Or else, mindfulness that “there is body” is present to him just to the extent necessary for knowledge and awareness. And he abides independent, not clinging to anything in the world. And that, monks, is how a monk abides contemplating body as body.” – DN 22

“Puna caparaṁ, bhikkhave, bhikkhu imameva kāyaṁ yathāṭhitaṁ yathāpaṇihitaṁ dhātuso paccavekkhati: ‘atthi imasmiṁ kāye pathavīdhātu āpodhātu tejodhātu vāyodhātū’ti.

“Seyyathāpi, bhikkhave, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā gāviṁ vadhitvā catumahāpathe bilaso vibhajitvā nisinno assa; evameva kho, bhikkhave, bhikkhu imameva kāyaṁ yathāṭhitaṁ yathāpaṇihitaṁ dhātuso paccavekkhati: ‘atthi imasmiṁ kāye pathavīdhātu āpodhātu tejodhātu vāyodhātū’ti.

“Iti ajjhattaṁ vā kāye kāyānupassī viharati bahiddhā vā kāye kāyānupassī viharati, ajjhattabahiddhā vā kāye kāyānupassī viharati. Samudayadhammānupassī vā kāyasmiṁ viharati, vayadhammānupassī vā kāyasmiṁ viharati, samudayavayadhammānupassī vā kāyasmiṁ viharati. ‘Atthi kāyo’ti vā panassa sati paccupaṭṭhitā hoti yāvadeva ñāṇamattāya paṭissatimattāya anissito ca viharati, na ca kiñci loke upādiyati. Evampi kho, bhikkhave, bhikkhu kāye kāyānupassī viharati.”

ရဟန်းတို့ တစ်ဖန် ထို့ပြင်လည်း “ဤရုပ်အပေါင်း၌ မြေဓာတ် ရေဓာတ် မီးဓာတ် လေဓာတ်သည် ရှိ၏”ဟု ဤရုပ်အပေါင်းကို တည်မြဲတိုင်း ထားမြဲတိုင်းပင် ဓာတ်အားဖြင့် စူးစိုက်ဆင်ခြင်၏။

ရဟန်းတို့ ဥပမာသော်ကား ကျွမ်းကျင်သော နွားသတ်သမားသည်လည်းကောင်း နွားသတ်သမား၏တပည့်သည်လည်းကောင်း နွားကို သတ်၍ လမ်းလေးခွဆုံရာ၌ အစုအပုံအားဖြင့် ခွဲခြားလျက်ထိုင်နေရာသကဲ့သို့၊ ရဟန်းတို့ ဤအတူပင် ရဟန်းသည် “ဤရုပ်အပေါင်း၌ မြေဓာတ် ရေဓာတ် မီးဓာတ့်လေဓာတ်သည် ရှိ၏”ဟု ဤရုပ်အပေါင်းကို တည်မြဲတိုင်း ထားမြဲတိုင်းပင် ဓာတ်အားဖြင့် စူးစိုက်ဆင်ခြင်၏။

ဤသို့ မိမိ၏ ရုပ်အပေါင်း၌မူလည်း ရုပ်အပေါင်းကို အကြိမ်ကြိမ် ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏၊ သူတစ်ပါး၏ ရုပ်အပေါင်း၌မူလည်း ရုပ်အပေါင်းကို အကြိမ်ကြိမ် ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏၊ မိမိ သူတစ်ပါး၏ရုပ်အပေါင်း ၌မူလည်း ရုပ်အပေါင်းကို အကြိမ်ကြိမ် ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏၊ ရုပ်အပေါင်း၌ဖြစ်ကြောင်း တရားနှင့် ဖြစ်ခြင်းသဘောကို အကြိမ်ကြိမ် ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍မူလည်း နေ၏၊ ရုပ်အပေါင်း၌ပျက်ကြောင်း တရားနှင့် ပျက်ခြင်းသဘောကို အကြိမ်ကြိမ် ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍မူလည်း နေ၏၊ ရုပ်အပေါင်း၌ ဖြစ်ကြောင်း ပျက်ကြောင်းတရားနှင့် ဖြစ်ခြင်းပျက်ခြင်းသဘောကို အကြိမ်ကြိမ်ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍မူလည်း နေ၏၊ ထို့ပြင် “ရုပ်အပေါင်းသည်သာလျှင် ရှိ၏”ဟု ထိုရဟန်းအားသတိသည် ရှေးရှုထင်၏၊ (ထိုသတိသည်) အဆင့် ဆင့် အသိဉာဏ်တိုးပွားခြင်းငှါသာ ဖြစ်၏၊ အဆင့်ဆင့်သတိတစ်ဖန် တိုးပွါးခြင်းငှါသာ ဖြစ်၏၊ (ထိုရဟန်း သည် တဏှာဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့်) မမှီမတွယ်မူ၍လည်း နေ၏၊ လောက၌ တစ်စုံတစ်ရာကိုမျှလည်း (ငါ, ငါ၏ ဥစ္စာဟု) စွဲလည်း မစွဲလမ်း။ ရဟန်းတို့ ဤသို့လည်းရဟန်းသည် ရုပ်အပေါင်း၌ ရုပ်အပေါင်းကို အကြိမ်ကြိမ် ရှုလေ့ရှိသည်ဖြစ်၍ နေ၏။

“Lại nữa này các Tỷ kheo, Tỷ kheo quán sát thân này về vị trí các giới và sự sắp đặt các giới: ‘Trong thân này có địa đại, thủy đại, hỏa đại và phong đại.’

“Này các Tỷ kheo, như một người đồ tể thiện xảo, hay đệ tử của một người đồ tể giết một con bò, ngồi cắt chia từng thân phần tại ngã tư đường. Cũng vậy này các Tỷ kheo, vị Tỷ kheo quán sát thân nay về vị trí các giới và về sự sắp đặt các giới: ‘Trong thân này có địa đại, thủy đại, hỏa đại và phong đại.’

“Như vậy vị ấy sống quán thân trên nội thân; hay sống quán thân trên ngoại thân; hay sống quán thân trên cả nội thân, ngoại thân. Hay vị ấy sống quán tánh sanh khởi trên thân; hay sống quán tánh diệt tận trên thân; hay sống quán tánh sanh diệt trên thân. ‘Có thân đây’, vị ấy an trú chánh niệm như vậy, với hy vọng hướng đến chánh trí, chánh niệm, và vị ấy sống không nương tựa, không chấp trước một vật gì trên đời. Này các Tỷ kheo, như vậy Tỷ keo sống quán thân trên thân.”

「再者,比丘們!比丘就此如其住立、如其志向、有界之身觀察:『在這身體中有地界、水界、火界、風界。』比丘們!猶如熟練的屠牛夫或屠牛夫的徒弟,殺牛後,一片一片地分解,然後會坐在大的十字路口。同樣的,比丘們!比丘就此如其住立、如其動向、有界之身觀察:『在這身體中有地界、水界、火界、風界。』像這樣,或住於在自己的身上隨觀身,上隨觀消散法,或住於在身上隨觀集法與消散法,或只為了智與憶念的程度而『有身體』的念被現起,並且住於無依止,他在世間中不執取任何事物。比丘們!比丘這樣住於在身上隨觀身。」

Top, Bottom: Malaysian Pied Fantail
Middle: White Throated Fantail
©Ashin Sopāka 2019

Womanhood

“What does womanhood matter at all
When the mind is concentrated well,
When knowledge flows on steadily
As one sees correctly into Dhamma.

“One to whom it might occur,
‘I’m a woman’ or ‘I’m a man’
Or ‘I’m anything at all’—
Is fit for Mara to address.” – SN 5.2

“Itthibhāvo kiṁ kayirā,
cittamhi susamāhite;
Ñāṇamhi vattamānamhi,
sammā dhammaṁ vipassato.
“Yassa nūna siyā evaṁ,
Itthāhaṁ purisoti vā;
Kiñci vā pana aññasmi,
Taṁ māro vattumarahatī”ti.

“ကောင်းစွာ တည်ကြည်သော စိတ်၌ ဖလသမာပတ်ဉာဏ် ဖြစ်သည်ရှိသော် တရားကို ကောင်းစွာ မြင်သောသူအား မိန်းမအဖြစ်သည် အဘယ် ပြုအံ့နည်း။

အကြင်သူအား ငါကား မိန်းမဟူ၍လည်းကောင်း၊ ငါကား ယောကျာ်းဟူ၍လည်းကောင်း၊ ငါကား တခြား တစ်စုံတစ်ခု ဖြစ်၏ဟူ၍လည်းကောင်း (တဏှာ မာန ဒိဋ္ဌိတို့ဖြင့်) ဤသို့ ဖြစ်ရာ၏။ ထိုသူကိုသာလျှင် မာရ်နတ်သည် ဆိုခြင်းငှါ ထိုက်၏။”

“Nữ tánh chướng ngại gì,
Khi tâm khéo Thiền định,
Khi trí tuệ triển khai,
Chánh quán pháp vi diệu?
Ai tự mình tìm hỏi:
“Ta, nữ nhân, nam nhân,
Hay ta là ai khác?”
Xứng nói chuyện Ác ma,
Ác ma thật cân xứng.”
「與女人的狀態何干?
當心已善入定時,
當智轉起時,
正確地觀察法者。

確實有這樣的人:
『我是女人,或男人』,
或我是其他任何東西,
那是適合魔說的。」

Common Kingfisher
©Ashin Sopāka 2019

Mirror

“I abandoned the five hindrances
So I could realise security from the yoke;
And I picked up the Dhamma as a mirror,
For knowing and seeing myself.

“I checked over this body
All of it, inside and out.
Internally and externally,
My body looked vacant.” – Thag 2.26

“Pañca nīvaraṇe hitvā,
yogakkhemassa pattiyā;
Dhammādāsaṁ gahetvāna,
ñāṇadassanamattano.

“Paccavekkhiṁ imaṁ kāyaṁ,
sabbaṁ santarabāhiraṁ;
Ajjhattañca bahiddhā ca,
tuccho kāyo adissathā”ti.

“Sau khi từ bỏ năm pháp che lấp nhằm đạt đến sự an toàn khỏi các ràng buộc, sau khi cầm lấy cái gương soi Giáo Pháp có sự biết và thấy được bản thân, …

… tôi đã quán xét cái thân thể này, toàn bộ bên trong lẫn bên ngoài, của bản thân và của người khác; thân đã được thấy là rỗng không.”

ငါသည် နီဝရဏငါးပါးတို့ကို ပယ်စွန့်ဖျက်ဆီး၍ ယောဂလေးပါးတို့သည် မနှိပ်စက်အပ်သော နိဗ္ဗန်ကို ရခြင်း ရောက်ခြင်းငှါ မိမိ၏ဉာဏ် အမြင်ဖြစ်သော တရားတည်းဟူသော မှန်ကြေးမုံကို ယူ၍ အဇ္ဈတ္တိကာယတန ဗာဟိရာယတနနှင့်တကွဖြစ်သော ဤကိုယ်အားလုံးကို ဉာဏ်ဖြင့် ရှုဆစ်ဖြင်ခဲ့ပြီ၊

ဤသို့ ရှုဆင်ခြင်သော ငါ့အား မိမိသန္တာန်၌၎င်း သူတပါးသန္တာန်၌၎င်းဖြစ်သော ခန္ဓာငါးပါးဟူသော အတ္တဘောသည် နိစ္စ သုခစသည်တို့မှ အချည်းနှီးဖြစ်၍ ဉာဏ်၌ ထင်လာ၏။

為達安穩地,
捨棄五障蓋,
我取法之鏡,
見己之知見。
我身之內外,
一一為觀察,
觀我內外身,
一切皆空虛。

White Wagtail
©Ashin Sopāka 2018